Zeg niet zomaar stadsbib tegen De Krook! Na zes jaar van spanning en vooral inspanning stáát deze multifunctionele ontmoetingsplek er. ‘Nie pleuje’ om even de kennis van de streektaal op te frissen…
Gelegen in de oksel van de Schelde draagt de nieuwe bib-en-zoveel-meer haar steentje bij tot de opwaardering van een ietwat verwaarloosde wijk. Denk Kuiperskaai, het leegstaande Wintercircus, de Ceausescu-architectuur aan het Zuid….
De nieuwe architecturale parel heeft haar plaats gevonden in de nabijheid van de dynamische Vooruit, in de omgeving van de drie historische Gentse torens en van de Boekentoren, baken van wijsheid. Het gebouw laat zich lezen als een stapeling van horizontale plateaus… Zou dit kunnen refereren naar een stapel boeken? Of is het gebouw een cultureel flagship op de Scheldearm?

Het lag niet in de bedoeling van de architecten van het Gentse bureau Coussée en Goris en van het Catalaanse bureau RCR Arquitectes om er opvallende hoogbouw van te maken, nee het moest opgaan in het stadsweefsel. De passages rond het gebouw fungeren als toegangspoort tot het stadscentrum.

Twee bruggen (voor fietsers en voetgangers) zullen een hub vormen en uitnodigen tot stadsverkenning en -beleving. Om het eens met een term te benoemen die in kringen van ruimtelijke ordening enorm opgang maakt: het nieuwe gebouw is ingeweven in zijn stedelijke omgeving. Het architecturale hoogstandje sleepte overigens al de Pritzkerprijs in de wacht, de Nobelprijs voor architectuur.
Volgens de BBC hoort De Krook tot de tien mooiste en modernste bibliotheken ter wereld. Volgens architect Klaas Goris moet ze uitgroeien tot een Gentse versie van het Parijse Centre Pompidou: ‘Een open ontmoetingsplaats, een dynamische site waar gedacht en gewerkt wordt, gebruiksvriendelijk en een hang-out in de meest positieve betekenis.’
Het zat alleszins al snor bij de verhuizing van de collecties vanuit de oude bib aan het Zuid. De oproep om een menselijke verhuisketting te vormen, kon bij de Gentenaars op fenomenaal succes rekenen. Together we achieve more!
Op het Miriam Makebaplein voor het gebouw word je verwelkomd door een beeld van Michaël Borremans. Vier mensen staan in een kring, de hoofden dicht bij elkaar, verwikkeld in een vertrouwelijk gesprek. Een metafoor voor deze harde tijd: op allerlei fronten (persoonlijk, mondiaal…) is er nood aan gesprek, aan ontmoeting en aan kennisuitwisseling.

In het interieur van de bib wilden de architecten vooral ‘lucht’ creëren. En dat is zeker geen gebakken lucht geworden! De Krook is een open gebouw, van binnenuit zie je overal de stad. Een huzarenstukje om 3200 ton staal en 8000 m³ beton er niet als een monoliet te laten uitzien. Met zijn 20.000 m² is het ook ruim bemeten en de agora bij de ingang - de verwelkomingsplek voor de bezoeker - is een voorbeeld van uitnodigend ruimtegebruik. Geen doffe sfeer, geen betutteling, geen angst voor gehypertrofieerd intellectualisme.

De Krook telt vier verdiepingen boven en twee verdiepingen onder de grond. Het gebouw volgt zoals gezegd het verloop van de stroom met de manifeste kreuk - vandaar De Krook dus - en op alle verdiepingen zie je dat die kreuk fungeert als oriëntatiepunt. Het is het kruispunt waar de bezoeker kiest voor de te volgen richting: aan de verste kant (met de ramenpartij) liggen de publieke voorzieningen, aan de stadszijde is er plaats voor de backoffice en studie- en vergaderzalen. De trappen zijn geplooide pleinen die verdiepingen verbinden.

Er is ook een Trap van Steen en Wolken (met dank aan Johan Daisne). Naast ‘traditionele’ bibcollecties tref je in De Krook ook andere voorzieningen aan: ruimtes voor lezingen, leeszalen, studieruimtes, zalen voor workshops en een café, zeg maar bistro. Met kasten op schouderhoogte weerstond men aan de verleiding om boeken- ‘muren’ te bouwen en zo konden de collecties aantrekkelijk opgesteld worden.

Gent is trots op zijn titel ‘City of People’. Het Krookjuweel - sorry kroonjuweel - draagt bij tot de kwaliteit van het leven in deze dynamische stad.

Uiteraard bestaat er een nauwe samenwerking met UGent. Allerlei UGent-gerelateerde onderzoeksgroepen vonden er onderdak: de onderzoeksgroep ‘Media en ICT’, de onderzoeksgroep ‘Cultuur en Educatie’, het instituut voor Psychoacustica en Elektronische Muziek’, de onderzoeksgroep ‘Internet en Data’, de radiozender Urgent.fm… Verscheidene faculteiten hebben er dus een stekje: Pol en Soc, P&PW, L&W, Ingenieurswetenschappen en Architectuur.
De Krook werkt samen met Vormingplus, het Centrum voor Leerlingenbegeleiding en andere verenigingen die zich profileren op het sociaal-culturele terrein. De bib in Gent vergelijkt zichzelf graag met die van Amsterdam, die per weekend zo’n 7000 mensen ontvangt. De Krook ontvangt 7000 bezoekers per dag. Tel uit het verschil.

Na de lunch in het Groot Vleeshuis trammen we naar het museum Dr. Guislain voor een gegidst bezoek aan de tentoonstelling ‘Angst’.
Angst - die overvalt iedereen wel eens, in zwakke of in hevige mate - zeker in het huidige tijdsgewricht heerst een groeiende angstcultuur. De curatoren ontwikkelden het concept achter deze tento tussen de aanslagen in Parijs (november 2015) en Brussel (maart 2016).

Geweld is binnengedrongen in de dagelijkse leefwereld: securityagenten controleren bij manifestaties, betonblokken doen hun intrede, vechtpartijen op openbare plaatsen zijn legio. Angst heerst alom: wat met de nucleaire dreiging, wat is ons geld nog waard, wat met de klimaatverandering, is er nog hoop op een leefbare ‘oude dag’? De instinctieve emotie van angst trachten we te reguleren door controle, maar een teveel aan controle maakt ons ongemakkelijk en wantrouwig. Hoe staan we tegenover een overvloed aan bewakingscamera’s? Wat met onze (soms erg persoonlijke) gegevens op het internet?
Alomtegenwoordige angst: een loopje naar de psychiater dringt zich op… die zoeken naar behandelingsmethoden, van therapeutisch gesprek (er wordt naar mij geluisterd…) tot Deep Brain Stimulation (voor mij liever een elektrode…). Misschien worden we ook wel aangetrokken tot angst. Het succes van bloedstollende thrillers en horrorfilms liegt er niet om. Dit element van ‘entertainment’ is big business geworden. Een zombie meer of minder…..

De tentoonstelling ‘Angst’ wil de vele gezichten van deze emotie laten zien, want hoewel angst van alle tijden en culturen is, werd ze telkens anders beleefd, gecultiveerd en bestreden. Van vrees voor een zelfverzonnen godsbeeld tot angst voor de medemens, van hoogst persoonlijke fobie tot massahysterie.

De DSM is de index van psychiatrische stoornissen en de derde versie ervan, de DSM III gepubliceerd in 1980, bevatte voor het eerst het lemma ‘angst’. Wat tot dan toe als een symptoom of effect gezien werd, stond vanaf dan op zichzelf. Dat zorgde o.m. voor de opkomst van specifieke angst-remmers.

Angst, een emotie zo oud als de mensheid zelf, kwam in de 21ste eeuw in een heuse stroomversnelling terecht. De Britse socioloog Frank Furedy onderscheidt duidelijk ‘angst’ van ‘vrees’. Aan vrees kun je wat doen, aan angst niet en bovendien blokkeert angst zelfzekerheid en solidariteit. Mensen worden ontmoedigd om samen te komen, samen te denken en samen te werken. Men vindt elkaar enkel nog op basis van gedeelde angsten.
Machthebbers stimuleren onze ontreddering. De politieke klasse, de economische bonzen, de media die blijkbaar een monopolie op kennis verworven hebben en zelfs de wetenschappelijke wereld die erg ver gaat in medicalisering van het fenomeen, de psychofarmaca gaan vlotjes over de toonbank - allen spinnen er garen bij.

In de tentoonstelling kun je twee delen onderscheiden: het cultuurhistorische luik toont een collectie maskers, kaarten, gothic novels, heilige figuren die vroeger te hulp geroepen werden en een tafel vol medische reclames - de verkoop moet draaien. Intussen zijn de meesten verlost van doemberichten over een brandende hel en zien we op kermissen geen gruwelijk toegetakelde ‘patiënten’ meer die zich door drank, seks en een liederlijk leven een linea recta naar de dood getekend hebben.
Het tweede luik stelt scherpere vragen. De ‘oorlog’ dringt binnen in de dagelijkse leefwereld. We offeren onze privacy op om ons toch maar wat veiliger (en dus bewaakt) te voelen. De tentoonstelling wil ons bewust maken van onze - veelal opgedrongen - angsten maar wil geen lichtend pad uitstippelen. De bezoeker moet vrij zijn om zijn eigen conclusies te trekken. Een emancipatorische houding dus.





Zoals altijd wil het Museum Dr. Guislain niet alleen een fenomeen, in casu ‘angst’, artistiek bekijken, maar wordt er een bruggetje naar het vakgebied psychiatrie gebouwd. Het is ook goed om te beseffen dat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het hersengebied dat over angst gaat zoveel groter is dan dat voor vreugde. Ondanks de vele ‘verhaaltjes’ in de psychologie, spelen het fysiologische substraat en chemische processen een bepalende rol.

We sluiten deze gevarieerde dag af in het restaurant Colmar in Sint-Denijs-Westrem (aan de oprit van de E40).







Praktische afspraken:
 we spreken af om 09.50u aan De Krook, Miriam Makebaplein - Gent
 we trekken naar Gent met eigen vervoer. Formule carpooling individueel te regelen
 niet te vergeten: De Lijn-kaart
 maximaal aantal deelnemers: 20
 deelnameprijs: 18 euro (leden) / 20 euro (niet-leden)
 inschrijven enkel via email (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) en dit voor 5 maart
 wil bij inschrijving melden of je deelneemt aan de lunch in het Groot Vleeshuis (Keizer Karelbrood met drankje aan 12 euro) - Betaling lunch ter plaatse.
 wie ’s avonds meegaat naar restaurant Colmar, gelieve dit eveneens te melden bij inschrijving. Betaling ter plaatse.

terug naar kalender