150 jaar Willemsfonds Roeselare
Het Willemsfonds Roeselare bestaat 150 jaar en viert dit met een feestelijk jubileum op zaterdag 18 juni in het stadhuis van Roeselare. Op het programma staat een academische zitting met toespraken van onder meer minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel Sven Gatz. Daarna volgt een receptie. De muzikale intermezzi zijn o.l.v. Dirk Boehme van het Salonorkest Panache.
Programma Academische zitting in zaal Rolarius Stadhuis Roeselare (Conferentiezaal) zaterdag 18 juni vanaf 10u
Sprekers
• Louis Bril – voorzitter Willemsfonds Roeselare
• John Goddeeris – Historicus: ‘De start van het Willemsfonds Roeselare’
• Gastspreker Sven Gatz – Minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel
• Kris Declercq – Burgemeester van Roeselare
Muzikale intermezzi o.l.v. Dirk Boehme van het Salonorkest ‘Panache’
Inschrijven is verplicht ten laatste tegen 15 juni
Sprekers
• Louis Bril – voorzitter Willemsfonds Roeselare
• John Goddeeris – Historicus: ‘De start van het Willemsfonds Roeselare’
• Gastspreker Sven Gatz – Minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel
• Kris Declercq – Burgemeester van Roeselare
Muzikale intermezzi o.l.v. Dirk Boehme van het Salonorkest ‘Panache’
Inschrijven is verplicht ten laatste tegen 15 juni
Het Willemsfonds Roeselare vandaag
Louis Bril, voorzitter van het Willemsfonds Roeselare: “Met het Willemsfonds willen we de mensen van Roeselare en omstreken actief betrekken bij cultuur in de ruimste zin van het woord. Iedereen is steeds welkom. Wij bieden onze leden en belangstellenden op jaarbasis een 8-tal culturele, maatschappelijke- en ontmoetingsactiviteiten aan. Op lokaal niveau zijn dit lezingen en debatten afgewisseld met culturele uitstappen, geleide bedrijfsbezoeken, muziek en theatervoorstellingen, literatuur en poëzie, natuur- en stadswandelingen en kookdemonstraties. Op provinciaal niveau wordt dit aanbod aangevuld met onder meer culturele reizen en ontmoetingsdagen. Inlichtingen bekomen of lid worden kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 051 23 88 33.”
“We werken vlot samen met andere lokale verenigingen of instanties, met o.a. 50 Actief, Liberale Vrouwen, het huisvandeMens, Middenschool-Atheneum Campus Tant (voor de filosofische lezingen) i.s.m. het Davidsfonds – HVZ en Viva en Stad Roeselare.
Onze activiteiten vinden hoofdzakelijk plaats in eigen stad of regio. Op het programma staan dit jaar nog: een culturele daguitstap naar het museum Roger Raveel (28 augustus), een initiatie ‘foto’s op je computer’ (8 september), een culturele wandeling ‘150 jaar Willemsfonds Roeselare’ (16 september), deelname aan het literair festival ‘Het Betere Boek’ te Gent (8 oktober) en een koopworkshop te Roeselare (13 oktober).”
Historiek van het Willemsfonds en van de afdeling in Roeselare
Het Willemsfonds, genoemd naar Jan Frans Willems (1793 - 1846), is een Vlaamse, vrijzinnige culturele organisatie, in 1851 in Gent opgericht ter verdediging van de Nederlandse taal. Dit deed het door het Vlaamse volkslied aan te moedigen, taalkundige wedstrijden te organiseren en betaalbare Nederlandstalige boeken uit te geven. Ook richtte het bibliotheken op. Sinds 1868 is het hoofdkwartier gevestigd in het Lakenmetershuis op de Vrijdagmarkt in Gent. Het Willemsfonds is de oudste Vlaamse culturele vereniging van zijn soort.
Ten tijde van Julius Vuylsteke -die algemeen secretaris van het Willemsfonds werd in 1862 en voorzitter in 1882- breidde het Willemsfonds uit buiten Gent. Alle mogelijke inspanningen werden gedaan om op verscheidene plaatsen een lokale afdeling van het Willemsfonds op te richten. Na Willemsfonds Brugge –op 21 januari 1872 gesticht door atheneumleraar Julius Sabbe– wordt Roeselare de 2e stad in West-Vlaanderen die een Willemsfondsafdeling krijgt. De officiële oprichtingsdatum is 30 april 1876.
Er bestond wel al een embryonaal Willemsfonds in Roeselare van 1866 tot 1876 – vandaar de 150 jaar geschiedenis:
Emiel Declercq, secretaris van het Willemsfonds in 1866, vroeg aan bevriend Roeselaars vrederechter Henri Dirckx om Toegevoegd Bestuurslid te worden in het Willemsfonds en om het Willemsfonds in Roeselare neer te poten.
In de lente van 1866 loopt Dirckx de huizen van zijn vrienden af maar vindt nauwelijks leden. Tegen 1868 zijn er al enkele zoals Hendrik Horrie - directeur van de tekenacademie, Pieter Vandevoorde - vlaskoopman, Hendrik Mestdagh - fabrieksbestuurder, Karel De Bie - notaris, Verburgh-Vandenberghe - fabrikant, Bruno Vermeulen – schietspoelmaker, De Vriendschap - de Leopoldisten, Karel De Brouckere, Louis Tant – nijveraar, Louis Demeester-Syoen - handelaar, arrondissementscommisssaris Constant Vanden Berghe, de spinnersbaas Charles Van Outryve en Vanmaele-Vancanneyt - fabrikant. Daarnaast nog 10 leden uit het Tieltse.
Het Roeselaars liberalisme -de liberale partij startte er in 1847- was de biotoop voor het toekomstige Willemsfonds in Roeselare.
Van 1860 tot 1869 zit de vrijzinnige Constantijn Dubois (bestuurslid van de Liberale Vereniging en directeur van het Leerweefhuis op de Houtmarkt) in de burgemeestersstoel maar de politiek die uit het stadhuis komt is rooms-katholiek pur sang. In deze ambtsperiode situeren we de start van het Roeselaarse Willemsfonds.
Het toenmalig klimaat en het feit dat niet alle leden van de liberale partij waren maar dat ze ook enige klerikalen hadden ingelijfd belemmert een duidelijke werking.
Anno 1876 kan men van de hoop naar realiteit gaan. In het eerste verslag van de Willemsfonds-afdeling Roeselare (april-oktober 1876), lezen we over de historische start:
“Op zondag 13 februari 1876 gaf de heer Julius Sabbe in de zaal der harmonie Sint-Cecilia „Café de Commerce‟ (Zuidstraat) eene voordracht over „Het Nut en de Strekking van het Willemsfonds‟. Deze voordracht, door een talrijk publiek aanhoord, had eenen ongemeenen bijval.”
Er komt een eerste Voorlopig Bestuur op de vergadering van 8 maart, waar tot de oprichting beslist wordt. Het bestuur loopt heel Roeselare af om nieuwe leden te werven en blijkbaar hebben ze succes. Op de eerste inschrijvingslijst van het ledenbestand treffen we 50 namen aan. De broers Henri en Louis Tant waren fortuinlijke leden. Henri werd voorzitter in 1876.
Het Willemsfonds in Roeselare is geboren. Fier schrijft secretaris De Ceuninck op 13 maart 1876 in zijn verslag naar Julius Vuylsteke:
“Het puik van de bevolking maakt deel uit van het Willemsfonds. Roeselare herleeft en – wat men ook doen moge: de eerste stap is gedaan, de andere zullen nakomen. Ik zie het aan de wezenstrekken, aan den iever en het vuur der inschijvers. En met een man als Dirckx is er geen vrees. Hopelijk zien we tegen het einde van de week dit aantal tot 60 of 75 aangroeien.”
Het Willemsfonds had nog geen eigen lokaal en dat wordt opgelost. De eigendom van Henri Tant in de Kunststraat – waar de Rederrijkerskamer haar vergaderingen houdt – wordt met een verdieping opgetrokken in de zomer van 1876.
Ter illustratie:
In 1876 waren dit de culturele activiteiten voor de winterperiode:
- Wekelijkse lessen Engels op donderdagavond
- Wekelijkse lessen Hoogduits op zaterdagavond
- Openbare voordrachten, gegeven door vreemde sprekers, en voor iedereen toegankelijk
- Een reeks voordrachten over Openbaar Recht, Natuurwetenschappen, Vaderlandse Geschiedenis, Opvoeding en Onderwijs, Literatuur en Economie.
Louis Bril, voorzitter van het Willemsfonds Roeselare: “Met het Willemsfonds willen we de mensen van Roeselare en omstreken actief betrekken bij cultuur in de ruimste zin van het woord. Iedereen is steeds welkom. Wij bieden onze leden en belangstellenden op jaarbasis een 8-tal culturele, maatschappelijke- en ontmoetingsactiviteiten aan. Op lokaal niveau zijn dit lezingen en debatten afgewisseld met culturele uitstappen, geleide bedrijfsbezoeken, muziek en theatervoorstellingen, literatuur en poëzie, natuur- en stadswandelingen en kookdemonstraties. Op provinciaal niveau wordt dit aanbod aangevuld met onder meer culturele reizen en ontmoetingsdagen. Inlichtingen bekomen of lid worden kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 051 23 88 33.”
“We werken vlot samen met andere lokale verenigingen of instanties, met o.a. 50 Actief, Liberale Vrouwen, het huisvandeMens, Middenschool-Atheneum Campus Tant (voor de filosofische lezingen) i.s.m. het Davidsfonds – HVZ en Viva en Stad Roeselare.
Onze activiteiten vinden hoofdzakelijk plaats in eigen stad of regio. Op het programma staan dit jaar nog: een culturele daguitstap naar het museum Roger Raveel (28 augustus), een initiatie ‘foto’s op je computer’ (8 september), een culturele wandeling ‘150 jaar Willemsfonds Roeselare’ (16 september), deelname aan het literair festival ‘Het Betere Boek’ te Gent (8 oktober) en een koopworkshop te Roeselare (13 oktober).”
Historiek van het Willemsfonds en van de afdeling in Roeselare
Het Willemsfonds, genoemd naar Jan Frans Willems (1793 - 1846), is een Vlaamse, vrijzinnige culturele organisatie, in 1851 in Gent opgericht ter verdediging van de Nederlandse taal. Dit deed het door het Vlaamse volkslied aan te moedigen, taalkundige wedstrijden te organiseren en betaalbare Nederlandstalige boeken uit te geven. Ook richtte het bibliotheken op. Sinds 1868 is het hoofdkwartier gevestigd in het Lakenmetershuis op de Vrijdagmarkt in Gent. Het Willemsfonds is de oudste Vlaamse culturele vereniging van zijn soort.
Ten tijde van Julius Vuylsteke -die algemeen secretaris van het Willemsfonds werd in 1862 en voorzitter in 1882- breidde het Willemsfonds uit buiten Gent. Alle mogelijke inspanningen werden gedaan om op verscheidene plaatsen een lokale afdeling van het Willemsfonds op te richten. Na Willemsfonds Brugge –op 21 januari 1872 gesticht door atheneumleraar Julius Sabbe– wordt Roeselare de 2e stad in West-Vlaanderen die een Willemsfondsafdeling krijgt. De officiële oprichtingsdatum is 30 april 1876.
Er bestond wel al een embryonaal Willemsfonds in Roeselare van 1866 tot 1876 – vandaar de 150 jaar geschiedenis:
Emiel Declercq, secretaris van het Willemsfonds in 1866, vroeg aan bevriend Roeselaars vrederechter Henri Dirckx om Toegevoegd Bestuurslid te worden in het Willemsfonds en om het Willemsfonds in Roeselare neer te poten.
In de lente van 1866 loopt Dirckx de huizen van zijn vrienden af maar vindt nauwelijks leden. Tegen 1868 zijn er al enkele zoals Hendrik Horrie - directeur van de tekenacademie, Pieter Vandevoorde - vlaskoopman, Hendrik Mestdagh - fabrieksbestuurder, Karel De Bie - notaris, Verburgh-Vandenberghe - fabrikant, Bruno Vermeulen – schietspoelmaker, De Vriendschap - de Leopoldisten, Karel De Brouckere, Louis Tant – nijveraar, Louis Demeester-Syoen - handelaar, arrondissementscommisssaris Constant Vanden Berghe, de spinnersbaas Charles Van Outryve en Vanmaele-Vancanneyt - fabrikant. Daarnaast nog 10 leden uit het Tieltse.
Het Roeselaars liberalisme -de liberale partij startte er in 1847- was de biotoop voor het toekomstige Willemsfonds in Roeselare.
Van 1860 tot 1869 zit de vrijzinnige Constantijn Dubois (bestuurslid van de Liberale Vereniging en directeur van het Leerweefhuis op de Houtmarkt) in de burgemeestersstoel maar de politiek die uit het stadhuis komt is rooms-katholiek pur sang. In deze ambtsperiode situeren we de start van het Roeselaarse Willemsfonds.
Het toenmalig klimaat en het feit dat niet alle leden van de liberale partij waren maar dat ze ook enige klerikalen hadden ingelijfd belemmert een duidelijke werking.
Anno 1876 kan men van de hoop naar realiteit gaan. In het eerste verslag van de Willemsfonds-afdeling Roeselare (april-oktober 1876), lezen we over de historische start:
“Op zondag 13 februari 1876 gaf de heer Julius Sabbe in de zaal der harmonie Sint-Cecilia „Café de Commerce‟ (Zuidstraat) eene voordracht over „Het Nut en de Strekking van het Willemsfonds‟. Deze voordracht, door een talrijk publiek aanhoord, had eenen ongemeenen bijval.”
Er komt een eerste Voorlopig Bestuur op de vergadering van 8 maart, waar tot de oprichting beslist wordt. Het bestuur loopt heel Roeselare af om nieuwe leden te werven en blijkbaar hebben ze succes. Op de eerste inschrijvingslijst van het ledenbestand treffen we 50 namen aan. De broers Henri en Louis Tant waren fortuinlijke leden. Henri werd voorzitter in 1876.
Het Willemsfonds in Roeselare is geboren. Fier schrijft secretaris De Ceuninck op 13 maart 1876 in zijn verslag naar Julius Vuylsteke:
“Het puik van de bevolking maakt deel uit van het Willemsfonds. Roeselare herleeft en – wat men ook doen moge: de eerste stap is gedaan, de andere zullen nakomen. Ik zie het aan de wezenstrekken, aan den iever en het vuur der inschijvers. En met een man als Dirckx is er geen vrees. Hopelijk zien we tegen het einde van de week dit aantal tot 60 of 75 aangroeien.”
Het Willemsfonds had nog geen eigen lokaal en dat wordt opgelost. De eigendom van Henri Tant in de Kunststraat – waar de Rederrijkerskamer haar vergaderingen houdt – wordt met een verdieping opgetrokken in de zomer van 1876.
Ter illustratie:
In 1876 waren dit de culturele activiteiten voor de winterperiode:
- Wekelijkse lessen Engels op donderdagavond
- Wekelijkse lessen Hoogduits op zaterdagavond
- Openbare voordrachten, gegeven door vreemde sprekers, en voor iedereen toegankelijk
- Een reeks voordrachten over Openbaar Recht, Natuurwetenschappen, Vaderlandse Geschiedenis, Opvoeding en Onderwijs, Literatuur en Economie.
Het Willemsfonds en het vrijzinnig landschap in (West-)Vlaanderen
Contact
Guy Broodhuys, secretaris Willemsfonds Roeselare
T 051 23 88 33
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Meer info
Over de vrijzinnige gemeenschap:Lieve De Cuyper
communicatieverantwoordelijke
Vrijzinnige Gemeenschap West-Vlaanderen
T 050 33 59 75
M 0479 26 91 73
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
