Het artistiek-educatief project 'De Dood in Kinderschoenen' bestaat onder meer uit een tentoonstelling met foto's van kindergraven.
Het werd bekroond met de Prijs voor Cultureel Erfgoed van de provincie Oost-Vlaanderen. In 2011 vond een dubbelexpositie plaats in Gent. Van 3 tem 13 oktober 2013 werd dit project in een West-Vlaams kleedje gepresenteerd in de Garemijnzaal te Brugge.
Kindergraven worden in de kijker gezet en dat is geen voor de hand liggende keuze. Maar het project is des te interessanter. Het is een aspect van ons funerair erfgoed dat tot nog toe weinig afzonderlijk werd onderzocht. Binnen de funeraire geschiedenis hebben kindergraven een eigen verhaal.
Kindergraven spreken
Dit zegt Anne-Flor Vanmeenen, trekker van het project: "Er wordt wel eens gezegd dat graven spreken. Dat geldt zeker voor kindergraven. Ze vormen versteende brailletekens waaruit een vergeten, verhaal van afscheid en rouw kan afgelezen worden. Gesacraliseerd en verwaarloosd, veronachtzaamd door onderzoekers en gekoesterd door ouders, bieden ze binnen de funeraire en maatschappelijke geschiedenis een uniek relaas. Ze zijn kleine getuigen van pijn en verdriet, verbondenheid en zingeving, troost en hoop, onverschilligheid en erkenning."
De context van rituelen en rouw
Dat Anne-Flor, consulent in het huisvandeMens Brugge, samen met Feniks vzw dit project opstartte is niet toevallig: beide verzorgen dagdagelijks (afscheids)plechtigheden. Het gaat om vrijzinnig humanistische plechtigheden met een eigentijdse en persoonlijke aanpak. Zij stelden vast dat de rouwcultuur vandaag minder verbonden is aan tradities en dat er meer ruimte is voor het personaliseren van rituelen. En dus inventariseerden ze de tradities die er zijn rond de dood van kinderen en plaatsten ze alles in een context. Ze richtten zich daarbij specifiek op kindergraven. Er werd een boek uitgegeven, een tentoonstelling en studiedagen georganiseerd.
Het project heeft een artistiek-educatieve waarde maar ook maatschappelijk brengt het iets teweeg: Het initiatief draagt er toe bij dat het verlies van een kind als thema meer bespreekbaar wordt. De dood is nog steeds een gevoelig thema en zeker de dood van kinderen.
Tijdens de expositie in Brugge werden vanuit verschillende artistieke benaderingen thema's rond het verlies van een kind belicht en toegelicht. Binnen de kunstzinnige omkadering was er ruimte voor vorming en ook voor persoonlijke herdenking.
Motivatie vanuit het Oost-Vlaams provinciebestuur inzake de bekroning van het project: "Met de dubbele tentoonstelling, twee studiedagen, een literaire slotavond, een boek en cd werd het funerair erfgoed bekeken vanuit verschillende oogpunten: het behoud van de kindergraven op zich en de sensibilisatie voor dat behoud. De focus werd gelegd op een specifiek onderdeel van het funerair erfgoed (kindergraven) dat niet alleen benaderd wordt vanuit een zuiver kunsthistorische visie (materiaalgebruik, stijl, kunstenaars, ...), maar ook vanuit het aspect hoe men omging/omgaat met de dood, en specifiek met de dood van kinderen. De samenwerking tussen een fotograaf, een kunstenaar en een onderzoekster staat model voor de aanpak van dergelijke erfgoedthema's. Met het honoreren van dit project met de Provinciale Prijs voor Cultureel Erfgoed wil het provinciebestuur speciale aandacht schenken aan en het belang onderstrepen van het funeraire erfgoed, dat vandaag vaak nog te veel verwaarloosd wordt."
De tentoonstelling De Dood in Kinderschoenen in de kijker
Informatieve bundel rond de tentoonstelling in Brugge anno 2013
Flyer en affiche van het project anno 2013
Film van regisseur-scenarist Peter Monsaert over het project
Artikel in Brugs maandelijks cultuurblad EXIT
Artikel in de Krant van West-Vlaanderen
Nieuwsitem op focus-wtv 4 oktober 2013
Ontlenen van de reizende tentoonstelling
De reizende tentoonstelling kan kosteloos ontleend worden. In dit vademecum rond de tentoonstelling vind je alle nodige informatie terug. Een aanvraag doen voor de reizende tentoonstelling of meer informatie vragen over het project kan bij: Anne-Flor Vanmeenen, 050 33 59 75 – Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
